حضرت علي (ع) : نماز، داروي تكبر است.
نارسيس ( نرگس ) نام پسر جوان افسانه اي است، كه در دوران كهن، تصوير خود را در آب زلالي ديد و يك دل نه صد دل، عاشق خود شد !؟! و اين داستان عجيب، وجه تسميه اي براي معرفي نوعي اختلال شخصيت موسوم به اختلال شخصيت خود شيفته(narcissistic personality disorder)گرديد افراد مبتلا به اين اختلال، با احساس عميق اهميت شخصي، احساسات خود بزرگي بيني و به نوعي، اعتقاد به بي نظير بودن خودشان مشخص هستند ! اين اختلال عميق شخصيت،كه در اوايل بزرگسالي به ظهور مي رسد، روي افكار، اعمال و رفتار شخص به شدت تاثير مي گذارد بدين نحو كه آنان خود را آدم هاي خاصي مي پندارند و انتظار دارند كه به طور خاصي، با آنان مدارا شود، اينان هرگز تحمل انتقاد را ندارند و چنانچه كسي از آنان انتقادي بكند، دچار خشم مي گردند يا ممكن است چنان به رفتار خود اطمينان داشته باشند كه شخص انتقاد كننده را جز ابلهي به شمار نياورند و نسبت به انتقاد او، كاملا بي تفاوت باشند.

اين بيماران براي رسيدن به اهداف خود، به راحتي از ديگران سوء استفاده مي كنند و در اشتغال ذهني دائم، با مفاهيمي چون: موفقيت، قدرت، استعداد درخشندگي، زيبائي و ايده آليسم به سر مي برند و پيوسته در پي شكار اظهارات محبت آميز و تعريف و تمجيد ديگران مي باشند.
نمونه مبتلايان به اين اختلال را، در جامعه ما نيز بسيار مي توان يافت، مثلا كساني كه تصور مي كنند ضرورتي ندارد آنها هم در صفي كه ديگران منتظر ايستاده اند، انتظار بكشند!
اين تافته هاي جدا بافته، كه « من » خود بر همه چيز و بر همه كس ترجيح مي دهند، با عناويني چون: از خود متشكر، خودخواه، مغرور، از خود راضي و... در جامعه ايراني شناخته مي شوند و بوسيله اينن صفت بد خود، ناراحتي هاي متعددي را براي خود و اطرافيانشان ايجاد مي كند .
به اعتقاد بسياري از روان پزشكان درمان اختلال شخصيت خود شيفته بي نهايت مشكل است، چون براي پيشرفت درمان خود اين افراد بايد دست از خودشيفتگي بردارند كه اين كار راحتي نيست و در واقع هنوز ساخت داروي شيميايي كه بر عدم تعادل ناقل هاي عصبي مربوط به خودخواهي انسان غلبه كند هم، ممكن نشده است. اما پزشكان معنوي بشر، از قرنها پيش، راه حل هاي بي نظير و درخشاني، براي مقابله با خودخواهي و تكبر او، پيشنهاد كرده اند كه بنابرفرمايش حضرت علي (ع) در صدر اين راه حلها « نماز » جاي دارد.
در سرتاسر اذكار نمازهاي يوميه، ضماير متكلم مع الغير (جمع ) به جاي ضماير متكلم وحده ( مفرد ) بكار رفته است. بدين معني كه پيوسته « ما بودن » و نه «من بودن » در آموزش هاي نماز، تكرار و تلقين مي گردد و اين موضوع در رفع بسياري از اختلالات پيچيده شخصيت، از جمله اختلال شخصيت اسكيزوئيد(منزوي )، اختلال شخصيت ضد اجتماعي، اختلال شخصيت اسكيزوتايپي( اسرار آميز)، اختلال شخصيت خودشيفته و ... نقش مهم و اساسي دارد. چرا كه در همه اين اختلالات كه ما به شرح مختصر برخي پرداخته اين، اصالت يافتن و تفوق « من » نسبت به « ما »زير بناي اختلال به حساب مي آيد. در حاليكه در جريان « نماز » اين « ما » ست كه اهميت مي يابد و « من » بودن انسان ( به عنوان مثال خودخواهي و تكبر او ) به فراموشي سپرده مي شود.
اما جالب اينجاست كه اشاره كنيم كه در اذكار نماز تنها يك جاست كه سخن از “ من ” به ميان مي آيد و آن زماني است كه بنده ناتوان در نهايت ذلت در مقابل پروردگار خود، كرنش مي كند ( ركوع ) پس آن گاه خود را در مقابل آفريننده خويش به خاك مي اندازد و به سجده مي رود و نغمه سر مي دهد: سبحان ربي الاعلي و بحمده و « سجده » در روايات بالاترين مرتبه قرب نمازگزار، به پروردگار معرفي شده است . و شايد سخن گفتن از « من » در لحظاتي سرشار از خشوع و هنگام افتادن به خاك و فلسفه آن كه سجود نزديكترين لحظه بنده به خدا معرفي شده است . اين نكته باشد كه « من » را بايد از ميان برداشت و به خاك سپرد تا به « او » نزديك شد.

-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-==-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-
منبع:

مطالب علمي اين مقاله از جلد سوم ترجمه فارسي كاپلان ـ سادوك ، صفحات 286ـ 284 اقتباس شده است.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: